Jesse Livermore: "Bana Bu Oyunu, Oyunun Ta Kendisi Öğretti." İşlemlerde Deneyim Neden Önemlidir?

Jesse Livermore kimdi ve işlem dünyasını nasıl etkiledi?

Jesse Livermore, 20. yüzyılın ilk otuz yılında ABD borsasında fırtınalar estiren ünlü bir hisse senedi trader'ı ve finans efsanesiydi. İşlem yolculuğuna henüz 14 yaşında başladı ve 15 yaşına geldiğinde 3,12 dolarlık ilk kârını kayda geçirdi. Bu noktadan sonra işlem, onun asıl uğraşı ve geçim kaynağı haline geldi.

Hiçbir resmi eğitim almadan ve yalnızca kendi sermayesini kullanarak neredeyse sıfırdan büyük bir servet inşa etti. Elbette bu serveti birkaç kez kaybetti ama en büyük kayıpların ardından bile her defasında yeniden toparlamayı başardı.

İşlem kariyerinin zirvesinde, 1929 yılında sadece bir günde 100 milyon dolar kazandı. Bu rakam, günümüz parasıyla yaklaşık 1,5 milyar dolara denk geliyor. Büyük Buhran’ın başlangıcında, hem de tamamen kendi sermayesiyle bu başarıyı elde etmiş olması, Livermore'un neden tüm zamanların en büyük trader’larından biri olarak anıldığını açıkça ortaya koyuyor.

Dikkatli ve sezgileri güçlü bir trader olan Livermore, ne zaman pozisyon açacağını ve ne zaman kârını alıp çekileceğini çok iyi bilirdi. Piyasadaki düşüşleri öngörmedeki üstün yeteneği nedeniyle “Wall Street’in Ayısı” lakabıyla anılıyordu. Genellikle trend işlemleri stratejisiyle çalışır, yükseliş dönemlerinde alım yönünde işlem yapar, trend yön değiştirdiğinde ise satışa geçerdi.

Jesse Livermore, tüm tecrübelerini kaydettiği bir işlem günlüğü tutuyordu. Hisse senedi fiyatlarının genel piyasa koşullarından nasıl etkilendiğini ilk fark eden ve buna göre piyasa hareketlerini tahmin eden ilk trader’dı. Zamanla işlem tekniklerini ve piyasayla ilgili gözlemlerini kamuoyuyla paylaştı ve bu katkıları, uzun yıllar boyunca trader’ların strateji oluşturma biçimlerini derinden etkiledi.

Jesse Livermore'un işlemlerle ilgili görüşleri

Livermore, trader olarak büyük ün kazandı, ama bu yolda bedeller de ödedi. Piyasanın nasıl işlediğini anlaması zaman aldı. Becerilerini geliştirmesi ve sağlam bir işlem planı oluşturmasıysa daha da uzun sürdü. Yine de zaman zaman planından saparak büyük maddi kayıplar yaşadı; kolaylıkla önlenebilecek hatalar yaptı.

Ancak tüm bu zorluklar onu durdurmadı. Yeniden denemekten hiç vazgeçmedi; becerilerini giderek geliştirdi, işlem planını adım adım kusursuzlaştırdı. Jesse Livermore’un döneminde ne işlem kitapları vardı, ne ücretsiz eğitimler, ne de herkesin saniyeler içinde ulaşabileceği kapsamlı analizler. Bildiği her şeyi zor yoldan, yani deneyerek öğrenmek zorundaydı.

Onun gerçeği, sık sık söylediği "Bu oyunu bana, oyunun ta kendisi öğretti" sözünde gizliydi. Sadece pratik sayesinde kariyerinin en büyük işlemlerini yapabilecek tecrübeyi kazandı. Livermore’u zirveye taşıyan şey, oyunun içinde olması, her detayını bizzat keşfetmesi ve kendi yolunu çizebilmesiydi. İşlem yapmanın anahtarı deneyimdir ve Jesse Livermore’un hayatı bu gerçeğin en iyi kanıtıdır.

İşlemlerde deneyim neden önemlidir?

Elbette işlemle ilgili teorik temelleri öğrenmenin yolları var. Ancak bu bilgileri gerçek hayatta uygulamak başlı başına bir zorluktur. Gerçek piyasa, kitaplarda ya da çevrimiçi derslerde anlatılandan çok daha hızlı ve streslidir. Sürekli hareket eden grafiklerin içinde kolayca kaybolabilirsiniz. Bu tür bir ortamda çalışmaya alışmak, başarılı bir trader olmanın şartıdır.

Pek bahsedilmeyen bir diğer konu ise hata yapmak. Hatalarla baş etmek her zaman zordur; hele ki maddi kayıplara yol açan işlem hataları, dünyanın sonu gibi gelebilir. Ancak bu hataların sonuçlarıyla nasıl başa çıktığınız ve yaşananlardan hangi dersleri çıkardığınız, işlem tecrübenizin şekillenmesinde pay sahibidir. Bu tür dersleri yaşayarak öğrenmek, aynı hatalara tekrar düşmemenizi sağlar ve mevcut stratejinizi güçlendirir.

Bunun yanı sıra, deneyim kazandıkça öz güveniniz artar ve daha bilinçli kararlar vermeye başlarsınız. Attığınız adımlardan daha emin olur, sezgilerinize güvenmeyi öğrenirsiniz ki bu da işlem yaparken çok önemli bir beceridir. Aynı zamanda stresli durumlarda paniğe kapılma olasılığınız azalır ve çözüm yolunu çok daha kolay bulursunuz.

İşlem Eğitimi: İşlemlerde nasıl deneyim kazanılır?

Peki işlemlerde nasıl deneyim kazanabilirsiniz? Bunun tek bir doğru yolu yok. En iyisi, işlem tecrübenizi birden fazla kaynaktan beslemek ve piyasayı anlama becerinizle işlem yeteneklerinizi geliştirmek için karşınıza çıkan her fırsatı değerlendirmektir.

İşlem ve benzeri konularda kitap okuyun

Kitaplar her zaman bilginin en bilinen ve en etkili kaynakları olmuştur. Pek çok efsanevi işlemci, finansal piyasalarla ilgili deneyimlerini anlattıkları kitaplar yazmıştır. Bu kitaplarda, profesyonel bir trader'a dönüşmek isteyenler için değerli ipuçları yer alır. Jesse Livermore da How to Trade In Stocks (Hisse Senetleriyle Nasıl İşlem Yapılır) adlı kitabında hem sistemini anlatmakta hem de kazandıran işlem kurallarını paylaşmaktadır. Yeni başlayanlar için öne çıkan diğer kitaplar arasında Benjamin Graham’ın The Intelligent Investor (Akıllı Yatırımcı) ve John Murphy’nin Technical Analysis of the Financial Markets (Finansal Piyasaların Teknik Analizi) adlı eserleri sayılabilir.

Deneyimli trader'ları takip edin

Deneyimli trader'ların her zaman paylaşacak iyi tavsiyeleri vardır. Bu nedenle onların stratejilerini ve önerilerini takip etmek, yeni başlayanlar için son derece faydalı olabilir. Günümüzde birçok tecrübeli trader başarı öykülerini bloglarında ve YouTube kanallarında paylaşıyor, canlı yayınlar yapıyor ve acemi işlemcilerin stratejilerini nasıl geliştirebileceğine dair dersler veriyor. Olasılıklar sınırsız. Yeni başlıyorsanız kolayca takip edebileceğiniz birilerini bulabilirsiniz.

İlk etapta demo hesap kullanın

Gerçek işlemlere başlamadan önce, yeni başlayanların bir demo hesap açarak işlem pratiği yapmaları oldukça faydalıdır. Demo hesap, sanal parayla işlem yapmanızı sağlayan bir işlem simülasyonu ortamıdır. Bu sayede işlem platformuna alışabilir, stratejilerinizi test edebilir, piyasayı tanıyabilir ve becerilerinize olan güveninizi artırabilirsiniz.

Bir akıl hocası bulun

Akıl hocası, ilk birkaç veya daha fazla işleminizde size rehberlik edebilecek, endişelerinizi hafifletecek ve geri dönüşü olmayan hatalardan kaçınmanıza yardımcı olabilecek kişidir. İyi bir akıl hocası, işlem konusunda ciddi bir tecrübeye sahiptir ve yeni başlayanlara destek olmak ister. İşlem yapmak, özellikle başlarda oldukça zor olabilir; bu nedenle bilgilerini sizinle paylaşacak birinin desteği, deneyim kazanma sürecinizi hızlandırabilir.

İşlem günlüğü tutun

İşlemlerinizi kaydedeceğiniz bir işlem günlüğü tutmak, profesyonel trader'ların bile uyguladığı son derece yararlı bir alışkanlıktır. Her işlemle ilgili önemli detayları mutlaka günlüğünüze not almalısınız:

• Giriş ve çıkış noktaları

• Zamanlama

• Destek ve direnç seviyeleri

• Günlük piyasa açılış ve kapanışları

Gerçek piyasa ortamına adım atın

Gerçek ve değerli bir deneyim kazanmanın yolu, elbette aktif olarak işlem yapmaktan geçer. İlk başta gergin hissediyorsanız, tüm işlem hesabınızı riske atmak yerine küçük işlemlerle başlayın. Kendinize güveniniz arttıkça, işlem sermayenizi artırabilirsiniz. Ve bir şeyler ters giderse stratejinizi gözden geçirmeyi asla ihmal etmeyin. Sonuçta tüm bu deneyimi, tam da bunun için kazandınız.

Özet

Trader’lık yolu zorlu bir yoldur. Bu alanda kariyer yapmak istiyorsanız aşmanız gereken pek çok engel vardır. İşe yeni başlarken yapmanız gereken en önemli şey, deneyim kazanmaktır. İşlem deneyimi, kararlarınıza daha fazla güvenmenize, hatalardan kaçınmanıza ve sizi zenginliğe götürebilecek daha sağlam bir strateji kurmanıza yardımcı olur.